คำถามเปราะบาง กับสถาบันจัดอันดับความน่าเชื่อถือ

สถาบันวิจัยเพื่อการพัฒนาประเทศไทย-TRDI กำลังศึกษาและทบทวนกฎหมาย กฎ และระเบียบที่เกี่ยวกับการประกอบธุรกิจหลักทรัพย์ ตาม พ.ร.บ.หลักทรัพย์ฯ พ.ศ.2535 และกฎหมายที่เกี่ยวข้อง

หนึ่งในประเด็นที่น่าสนใจ คือ การยกระดับการกำกับดูแล “สถาบันจัดอันดับความน่าเชื่อถือในประเทศไทย”- Credit  Rating Agencies

คำถามในการทำ Focus Group ที่น่าสนใจ ชวนคิด ทบทวน เมื่อถอดรหัสจากเหตุการณ์ที่เคยเกิดจริงในอดีต ที่สร้างความเสียหายเป็นวงกว้างและลดทอน “ความน่าเชื่อถือ”

คำถาม : การจัดอันดับความน่าเชื่อถือ มีความสำคัญต่อการตัดสินใจลงทุนของผู้ลงทุน มากน้อยเพียงใด และปัจจุบันผู้ลงทุนมีข้อจำกัด ในการใช้ประโยชน์จากข้อมูลดังกล่าวหรือไม่

คำตอบ : เกรด การจัดอันดับความน่าเชื่อถือยังมีความสำคัญ และจำเป็นต่อผู้ลงทุนในการตัดสินใจลงทุน ในการยอมรับความเสี่ยงของอัตราดอกเบี้ย

 พบว่า ตราสารประเภทที่ไม่มีการจัดอันดับ-non rated จะได้รับดอกเบี้ยสูง ผู้ลงทุนกลุ่มนี้ต้องรับความเสี่ยงสูงตามไปด้วย

ข้อมูลทางการเงินที่นำมาใช้ประเมิน เกิดจากฝีมือของผู้สอบบัญชีที่จะสามารถตอบบริบทความเสี่ยงของกิจการนั้นๆ ได้ และที่น่าขบคิดต่อ คือ เป็นการใช้ข้อมูลในอดีตมาทำการประเมิน

ความเสี่ยงอีกเรื่อง คือ ตราสารทางการเงินอาจมีสภาพคล่องน้อยกว่าตราสารทุนในตลาดรอง อยากขาย อาจยังขายไม่ได้ อยากซื้ออาจต้องรอ ซื้อแล้ว อาจไม่ได้รับหนี้คืน

คำถาม : ความกังวลใจเรื่องความมีอิสระ เพราะรูปแบบการประเมิน คือ ผู้ออกหลักทรัพย์เป็นผู้จ่ายค่าใช้จ่ายในการประเมิน

คำตอบ : เรื่องนี้ละเอียดอ่อนมาก เป็นงานวิชาชีพที่ต้องมีจรรยาบรรณแห่งวิชาชีพ เข้ามาร่วมพิจารณา จ่ายมาก-อันดับดี จ่ายสองค่าย-เทียบเคียง ใครให้เกรดดี เลือกใช้

คนที่ควรมีหน้าที่ในการให้ความรู้ และเปิดเผยข้อมูลอย่างจริงใจตามจรรยาบรรณแห่งวิชาชีพ คือ ผู้ออกหลักทรัพย์และผู้ขายหลักทรัพย์นั้น

หน่วยงานกำกับดูแล-ก.ล.ต. ควรเข้มงวดในการบังคับใช้กฎระเบียบ กฎหมาย อย่างจริงจัง เป็นรูปธรรม ควรเพิ่มมาตรการระหว่างทาง จากการอนุญาตให้ทำการซื้อขายได้ ไปจรดปลายทางที่ เมื่อครบกำหนดตามระยะเวลา คือ มาตรการการเตือน การลงโทษ เพราะระยะทางที่ยาวนาน 3-5-10 ปี หรือชั่วนิจนิรันดร อาจช้า และสร้างความเสียหายอันใหญ่หลวง กระทบความเชื่อมั่นที่ประเมินค่าไม่ได้

บันทึกช่วยจำ : สถาบันจัดอันดับความน่าเชื่อถือในประเทศไทย มี 2 ราย คือ TRIS และ FITCH