การวางแผนการเงิน  (Financial Planning) คือ การบริหารจัดการเกี่ยวกับเงินในชีวิต เพื่อให้สอดคล้องกับรายได้ในแต่ละช่วงวัยและสถานการณ์ในชีวิตที่ไม่หยุดนิ่ง โดยแผนการเงินจะประกอบด้วย

1.       แผนการใช้จ่าย (Spending Plan) ในวัยเริ่มต้นทำงานซึ่งรายได้ยังไม่มากนัก ควรเริ่มบันทึกรายได้และค่าใช้จ่ายอย่างสม่ำเสมอเพื่อให้เข้าใจพฤติกรรมทางการเงินของตนเองหรือครอบครัว และมีแนวทางในการสร้างแผนการใช้จ่ายอย่างเหมาะสม การวางแผนการใช้จ่ายตั้งแต่เริ่มมีรายได้จะช่วยให้แผนการเงินด้านอื่นๆ เป็นไปอย่างราบรื่น

2.       แผนการออมและการลงทุน (Saving and Investment Plan) ควรทำควบคู่ไปกับแผนการใช้จ่าย ที่สำคัญควรกำหนดเป้าหมายการออม (Saving Goal) และเป้าหมายการลงทุน (Investment Goal) อย่างชัดเจนและสอดคล้องกับรายได้ โดยช่วงเริ่มต้นทำงานควรเน้นการเก็บออมเพื่อให้มีสภาพคล่อง (Liquidity) และมีเงินสำรองเผื่อฉุกเฉิน (Emergency Fund) เมื่อรายได้เพิ่มขึ้น หน้าที่การงานเริ่มมั่นคง ควรวางแผนการลงทุนเพื่อเพิ่มความความมั่งคั่ง เพราะทางเลือกในการลงทุนมีมากมาย ดังนั้นต้องพิจารณาทั้งผลตอบแทนที่คาดว่าจะได้รับ (Expected Return) และระดับความเสี่ยงที่ยอมรับได้ (Risk Tolerance) ควบคู่กันเสมอ

นอกจากแผนการใช้จ่าย แผนการออมและการลงทุนแล้ว แผนการเงินยังต้องครอบคลุม

1.       แผนการซื้อสินทรัพย์ (Asset Acquisition Plan) ได้แก่ บ้าน รถยนต์หรือสินทรัพย์ที่มีราคาสูง ซึ่งต้องวางแผนการซื้ออย่างรอบคอบ หากจำเป็นต้องกู้เงินจะต้องวางแผนการจัดการหนี้และเปรียบเทียบข้อมูลอย่างรอบคอบก่อนตัดสินใจ

2.       แผนการประกันภัย (Insurance Plan) การทำประกันชีวิต (Life Insurance) และประกันวินาศภัย (Non-life Insurance) จะช่วยลดความเสี่ยงทางการเงินลงได้ แต่แผนการประกันภัยที่ดีก็ต้องไม่สร้างภาระมากเกินไปด้วย

3.       แผนภาษี (Tax Plan) ในวัยที่มีรายได้มั่นคง มีภาระภาษีมากขึ้น การวางแผนภาษีจะช่วยให้เราเสียภาษีได้ถูกต้องและใช้ประโยชน์จากมาตราการประหยัดภาษีที่รัฐบาลมอบให้ได้อย่างเต็มที่

4.       แผนการเกษียณ (Retirement Plan) เป็นแผนการเงินระยะยาวที่ควรเริ่มทำตั้งแต่ในวัยสามสิบต้นๆ เพื่อใช้ประโยชน์จากระยะเวลาในการสร้างผลตอบแทนได้อย่างคุ้มค่า

5.       แผนภาษีมรดก (Estate Plan) เป็นแผนที่ควรจัดการให้เรียบร้อย เพื่อจัดสรรความมั่งคั่งที่สะสมไว้ไปอย่างที่เราต้องการ

ที่มา : หนังสือ 365+1 คำศัพท์การเงินและการลงทุน