“หนี้” คำนี้ไม่มีใครอยากทำความรู้จักและให้ความสนิทสนมคุ้นเคยด้วย โดยเฉพาะถ้ามีอายุเข้าสู่วัยที่ใกล้พักผ่อนเต็มที

“หนี้” คือการนำรายได้ในอนาคตมาใช้ในปัจจุบัน แล้วถ้าในอนาคตอันใกล้รายได้ลดหรือหยุดลงเนื่องจากเกษียณอายุ ชีวิตหลังจากนั้น “หนี้” คงเป็นปัญหาใหญ่แน่นอนเพราะใช้เงินในอนาคตหมดไปกับการก่อหนี้ มาสำรวจตัวเองกันว่า  ถ้าจะเกษียณ “หนี้” อะไรที่ควรพกพาหรือไม่ควรคบค้าสมาคมด้วยหลังเกษียณ อย่างที่ต้องเป็นกังวลไปตลอดว่า “คิดจะพัก คิดถึงภาระ”

·     หนี้ระยะสั้น หมายถึง หนี้ที่มีอายุชำระคืนไม่เกิน 1 ปี

- บัตรเครดิต สามารถใช้แทนเงินสดในการซื้อสินค้าและบริการ ต้องระวัง ถ้าใช้แล้วไม่สามารถชำระคืน 100% ของยอดที่ใช้ไป หรือเลือกชำระขั้นต่ำ10% เมื่อถึงกำหนดชำระคืน ดอกเบี้ยจะอยู่ในอัตราที่สูงมากถึง 19 - 22% คิดจากเงินต้นที่ใช้ไป สินค้าบางอย่างจัดโปรโมชั่นในการผ่อนชำระคืนเป็นรายงวดในอัตราดอกเบี้ย 0% เพื่อดึงดูดให้ตัดสินใจง่ายขึ้นในการซื้อสินค้า ดังนั้น สติและวินัยทางการเงินที่ดีเท่านั้นที่จะช่วยไม่ให้เป็นหนี้ที่เกิดจากความต้องการ

- สินเชื่อบุคคล วงเงินฉุกเฉิน ดอกเบี้ย 1 - 2% ต่อเดือน ไม่รวมค่าธรรมเนียมการเบิกเงินแล้วแต่วงเงินที่อนุมัติของธนาคารและการผ่อนชำระต่องวด สบายตอนใช้ หนักใจตอนคืน

จากสถานการณ์หนี้ครัวเรือนไทยในปัจจุบัน พบว่าหนี้สินระยะสั้นทำให้คนไทยเป็นหนี้เร็วตั้งแต่อายุน้อย ในกลุ่มตัวอย่างช่วงอายุ 29 ปี จะเป็นหนี้เสีย NPL ถึง 1 ใน 5 คน สัดส่วนของปริมาณหนี้ต่อคนเพิ่มขึ้นจาก 70,000 บาทต่อคนในปี 2552 เป็น 150,000 บาทต่อคนในปี 2559 หนี้ต่อคนเพิ่มขึ้นมากกว่า 100% และแม้เข้าสู่วัยใกล้เกษียณ ยังต้องแบกภาระหนี้กันต่อไป ซึ่งหนี้ระยะสั้นนี้อาจเป็นหนี้ที่ดูแล้วเล็กน้อย แต่ภาระดอกเบี้ยที่เกิดขึ้นจากความเสี่ยงของการปล่อยกู้ทำให้ดอกเบี้ยสูงมาก ดังนั้น คนไทยจึงอยู่ในยุค “หนี้เร็ว หนี้เยอะ หนี้นาน”

·     หนี้ระยะยาว หมายถึง หนี้ที่มีอายุชำระคืนมากกว่า 1 ปี

- หนี้บ้านเพื่ออยู่อาศัย ส่วนใหญ่ภาระการผ่อนจะจบพร้อมอายุเกษียณคือ 60 ปี ขยายได้ถึง 65 ปี ซึ่งบ้านเป็นทรัพย์สินประเภทหนึ่งที่มูลค่าจะเพิ่มขึ้นตลอดตามความเจริญของทำเลที่ซื้อ

- หนี้รถยนต์ เพื่อความสะดวกในการเดินทาง ระยะเวลาในการผ่อนชำระส่วนใหญ่จบก่อนเกษียณอายุ แต่ดอกเบี้ยไม่ลดตามเงินต้นที่ลดลง และมูลค่าของรถยนต์ลดลงเรื่อยๆ

หนี้ทั้ง 2 ประเภทดังกล่าว ทำให้เกษียณอายุได้ช้าลงเพราะยังจำเป็นต้องหารายได้มาชำระหนี้ คงไม่มีใครอยากเกษียณแล้วส่งต่อหนี้สินให้เป็นมรดกลูกหลาน ต้องพยายาม “ปลดหนี้ให้หมด ก่อนปลดประจำการ” คือเป้าหมายสำคัญที่ต้องจัดการให้สำเร็จ

·     หนี้ห่วงรัก

หนี้ประเภทนี้เป็นหนี้ที่เกิดจากความรักของพ่อแม่ที่มีต่อลูก แม้ว่าลูกจะอยู่ในวัยใดก็ตาม ตราบที่ลูกยังไม่ประสบความสำเร็จในการดำเนินชีวิต มีหน้าที่การงานที่มั่นคง มีครอบครัวที่อยู่ดี มีสุข หนี้ห่วงรักนี้ก็จะไม่มีทางหมดไปได้ ความกังวลและไม่สบายใจ มีผลสืบเนื่องถึงสุขภาพ เมื่อมีอายุมากขึ้นด้วย “จิตปล่อยวาง” คือหนทางแห่งการปลดหนี้ประเภทนี้

เมื่อสำรวจแล้วว่ามีหนี้อะไรอยู่บ้าง เปรียบเทียบกับอายุที่เหลือในการหารายได้ ก็จะสามารถประเมินสถานการณ์ได้แล้วว่า หนี้อะไรที่ไม่ควรมีก่อนเกษียณ

จิดาภา สีม่วง CFP^®   

นักวางแผนการเงิน

สมาคมนักวางแผนการเงินไทย